یک ابزار دیجیتال باید از پروتکل‌های فراوانی برای اتصال به اینترنت عبور کند. هر وسیله هوشمندی برای اتصال به اینترنت نیازمند دریافت یک آدرس اینترنتی است که IP نام دارد. IP مخفف Internet Protocol است که نسخه‌های جدیدی از آن در سال‌های گذشته معرفی شده است. IP در دو نسخه متفاوت ipv4 و ipv6 مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به بررسی تفاوت ipv4 و ipv6 پرداخته و ویژگی‌های آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
اینترنت پروتکل چیست؟
همان طور که گفتیم IP مخفف عبارت Internet Protocol است که مدل فنی ارسال و دریافت پکت ها در اینترنت را به همراه آدرس فرستنده و گیرنده در شبکهی اینترنت مشخص می‌کند. بسیاری از شبکه‌ها مفهوم IP را با یک پروتکل در سطح بالاتر با نام TCP ترکیب می‌کنند که یک ارتباط مجازی بین گیرنده و فرستنده در شبکهی کامپیوتری ایجاد می‌کند.
با استفاده از آی پی می‌توان یک بسته را آدرس‌دهی و آن را به شبکه اینترنتی فرستاد، با آنکه گیرنده و فرستنده بهم وصل نیستند. با استفاده از TCP/IP یک ارتباط بین دو طرف روی شبکهی ارتباطی موجود ایجاد می‌شود که از طریق آن می‌توان پیام‌ها را در یک زمان مشخص بین دو طرف ارسال و دریافت کرد.
اینترنت پروتکل نسخه‌ی ۴ یا IPv4 چیست؟
IPv4 اینترنت پروتکل نسخه‌ی ۴ چهارمین نسخه از پروتکل اینترنت است که از آن برای شناسایی ابزارهای دیجیتال روی شبکه اینترنت استفاده می‌شود. پاسخ این سؤال بسیار ساده و مشخص است، پروتکل اینترنت نسخه 4. استفاده از این تکنولوژی باعث می‌شود دستگاه‌های مختلف به اینترنت متصل شوند.
این آی پی پر استفاده‌ترین پروتکل در سطح اینترنت است که هم برای ارتباط دستگاه‌ها با یکدیگر و هم ارتباط آن‌ها با شبکه اینترنت استفاده می‌شود. این نوع آی پی قابلیت انعطاف بالایی دارد و با توجه به نوع شبکه و دستگاه مورد استفاده برای طیف وسیعی از دستگاه‌ها هم به صورت خودکار و هم دستی پیکربندی می‌شود.
این آی پی از آدرس‌های 32 بیتی استفاده می‌کند. به کمک آن می‌توان بیش از 4 میلیارد دستگاه را آدرس دهی کرد. این تعداد قطعاً در آینده نزدیک تمام می‌شود، زیرا روزانه به تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت ازجمله گوشی همراه، تبلت، رایانه، کنسول بازی و … اضافه می‌شود.
متخصصان شبکه، اینترنت پروتکل نسخه‌ی ۶ را برای همین دلیل یعنی پوشش نیاز به آدرس‌های بیشتر ایجاد کرده اند.
مشخصات و ویژگی IPV4
از جمله مشخصات و ویژگی IPV4 این است که این آدرس مجموعه‌ای از چهار عدد دودویی هشت بیتی است که با یک نقطه اعشار از هم جدا شده‌اند. می‌توانید از هر سیستم شماره‌گذاری برای نشان دادن یک عدد 32 بیتی منحصر به فرد استفاده کنید، اما معمولاً آدرس‌های IP با نماد اعشاری بیان می‌شوند. Ipv4 در طول زمان با تغییراتی همراه بوده اما به دلیل سرعت پایین، محدود بودن آدرس‌ها و معایب دیگر به سرعت در حال حذف شدن است.
از دیگر مشخصات این پروتکل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پروتکل بدون اتصال
- امکان ایجاد یک لایه ارتباط مجازی ساده بر روی دستگاه‌های متنوع
- نیاز به حافظه کمتر و سهولت در به خاطر سپردن آدرس‌ها
- پروتکل قبلاً توسط میلیون‌ها دستگاه پشتیبانی شده است
IPV6 چیست؟
Ipv6 جدیدترین نسخه از پروتکل‌های اینترنت است که به عنوان جایگزین برای ipv4 معرفی و استفاده می‌شود. امروزه به طور همزمان از هر دو آی پی استفاده می‌شود اما به زودی شاهد تغییر تمام آی پی‌ها به ورژن 6 بوده و دیگر از Ipv4 استفاده نمی‌شود. یکی دیگر از دلایل طراحی IPv6 این استIPv6 نه تنها ظرفیت انتقال بالاتری در شبکه ارائه داده بلکه تعداد آدرس‌های بیشتری دارد.
Ipv6 از آدرس‌های 128 بیتی استفاده می‌کند. به این صورت تعداد دستگاه‌ها در این روش بسیار بالا است.
مشخصات و ویژگی (مزایا) IPV6
این نوع ip ویژگی‌ها و مزایای مختلفی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- افزایش فضای آدرس‌دهی
- امنیت بالاتر
- بهبود حقیقی کیفیت خدمات به شکل ملموس برای کاربر (QoS)
- پشتیبانی قوی از امکانات چندبخشی
- این نوع آی پی به صورت کاملاً خودکار تنظیم می‌شود و نیازی به تنظیم دستی ندارد.
- هدر بسته‌ها در این ورژن با فرمت ساده‌تری نوشته می‌شود.
- مسیریابی کاملاً بهینه و ساده انجام می‌شود.
- با هیچ کدام از آدرس‌های خصوصی یا درون شبکه‌ای تداخل ندارد.
- به NAT یا همان Network Address Translation نیاز ندارد.
- انعطاف‌پذیری بسیار بالایی دارد.
- مدیریت آن بسیار راحت است و به DHCP سرور نیاز ندارد.
- از تشخیص هویت داخلی پشتیبانی می‌کند.
تفاوت ipv4 و ipv6
تفاوت‌های مختلفی میان این دو IP وجود دارد که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.
- Ipv4 32 بیتی است که در قالب ده‌دهی نمایش داده می‌شود. این آدرس‌ها به صورت چهار دسته سه تایی از اعداد هستند که به کمک یک نقطه از هم جدا می‌شوند. هر کدام از این دسته‌ها مقادیری بین 0 تا 255 دارند.
- Ipv6 آدرس 128 بیتی است که به صورت هگزادسیمال نمایش داده می‌شود. در این نوع آی پی از اعداد 0 تا 9 و همچنین اعداد 10 تا 15 به صورت حروف A تا F استفاده می‌شود.
- Ipv4 به دلیل وجود برخی اعداد اعشاری و استفاده از نقطه در آدرس دهی برای دستگاه‌های موبایل مناسب نیست. اما ipv6 از سیستم آدرس دهی هگزادسیمال استفاده می‌کند و برای تمام دستگاه‌های موبایل نیز مناسب است.
- دیگر تفاوت ipv4 و ipv6 در سرور پیکربندی میزبان پویا است که در نوع ورژن 4، کلاینت‌ها برای اتصال به شبکه باید در نزدیکی سرور‌های پیکربندی میزبان پویا باشند. اما در ورژن 6 به هر کدام از کلاینت‌ها آدرسی دائمی اختصاص داده می‌شود و نیاز نیست با سرور خاصی ارتباط برقرار شود.
- تفاوت دیگری که میان این دو وجود دارد نحوه پیکربندی آدرس در آن‌هاست. در ipv4 پیکربندی آدرس‌ها از طریق DHCP و به صورت دستی انجام می‌شود. اما در ipv6 از DHCP6 برای تنظیم خودکار آدرس‌های استفاده می‌شود.
- اندازه بسته‌ها نیز در این دو متفاوت است. در ورژن 4 هر بسته حداقل 576 بایت و در نوع دیگر حداقل 1208 بایت است. همچنین سایز آدرس‌های ipv4،32 بیتی و در ipv6 سایز آدرس‌ها 32 بیتی است.
- دیگر تفاوت ipv4 و ipv6 در زمینه امنیت آن‌هاست. Ipv6 دارای سطح امنیت بالاتری است زیرا از مجموعه پروتکل‌های امنیتی استفاده می‌کند که وظیفه تأیید اعتبار و یکپارچه‌سازی داده‌ها را نیز انجام می‌دهد.
سخن آخر
پروتکل اینترنت (IP) یکی از مهم‌ترین پروتکل‌های ارتباطی در مجموعه پروتکل اینترنت (IPS) است که برای مسیریابی و آدرس‌دهی بسته‌ها برای دستگاه‌های موجود در شبکه مانند رایانه‌ها، لپ تاپ‌ها و سوئیچ‌ها در یک شبکه واحد یا یک سری از شبکه‌ها استفاده می‌شود. در شبکه‌های به هم پیوسته در حال حاضر دو نسخه از پروتکل اینترنت وجود دارد، ipv4 و ipv6. اما این دو چه تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند و کدام یک بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند؟
در این مقاله به طور مفصل در مورد این دو ورژن و ویژگی‌ها و تفاوت‌های آن‌ها صحبت شد. حالا به نظر شما مهم‌ترین تفاوت ipv4 و ipv6 از نظر شما کدام است؟